Mówiąc o profilaktyce demencji, często zaleca się ćwiczenia pamięci dla seniorów. Warto jednak zwrócić uwagę na inne, bardzo ważne elementy zapobiegania chorobom demencyjnym. Jakie? O tym w artykule.
Demencja, czyli zespół objawów związanych z pogorszeniem funkcji poznawczych, stanowi jedno z największych wyzwań zdrowotnych starzejącego się społeczeństwa. Wpływa nie tylko na pamięć, ale również na myślenie, rozumienie, umiejętności językowe, ocenę sytuacji i zdolności społeczne. Powszechnie uważa się, że ćwiczenia pamięci są kluczowe w profilaktyce demencji, jednak nie są one jedynym elementem profilaktyki. Poniżej przedstawiamy kilka innych, równie ważnych czynników zapobiegania demencji.
Ćwiczenia pamięci dla seniorów – o ważnej roli treningu umysłu
Trening umysłu odnosi się do serii działań i ćwiczeń mających na celu poprawę różnych funkcji poznawczych, takich jak pamięć, uwaga, koncentracja, myślenie abstrakcyjne, a także zdolności językowe i percepcyjne. Regularne ćwiczenia pamięci prowadzą do neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do tworzenia nowych połączeń neuronalnych oraz adaptacji do nowych wyzwań.
Badania wskazują, że regularne angażowanie mózgu w ćwiczenia poznawcze może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych np. choroby Alzheimera. Aktywność umysłowa stymuluje mózg, co może opóźniać pojawienie się objawów oraz wspierać utrzymanie zdrowia poznawczego na dłużej.
Regularne ćwiczenia pamięci znacząco poprawiają zdolności zapamiętywania nowych informacji oraz lepszego przypominania sobie wcześniej nabytych wiadomości. Poprawa pamięci roboczej może również pomóc w codziennym funkcjonowaniu, ułatwiając organizację i planowanie zadań.
Sięgaj zatem po gry logiczne, sudoku, szachy, czy gry planszowe, które wymagają intensywnego myślenia i zapamiętywania, co stymuluje mózg i wspomaga rozwój jego funkcji. Regularne rozwiązywanie łamigłówek może poprawić pamięć roboczą oraz zdolności analityczne.
Pasja i radość w walce z demencją
Jednym z efektywnych sposobów na przeciwdziałanie demencji jest angażowanie się w pasje i hobby. Aktywności stymulujące umysł, utrzymujące sprawność fizyczną i sprzyjające interakcjom społecznym mogą znacząco wpłynąć na zdrowie poznawcze seniorów. Kluczowe jest, aby znaleźć zajęcia, które przynoszą radość i satysfakcję, co pozwoli w pełni cieszyć się życiem.
W czasopiśmie „Neurology” profesor Lin Lu z Uniwersytetu Pekińskiego w Pekinie pokazuje badania, z których wynika, że ludzie czytający regularnie książki, grający na instrumentach muzycznych lub prowadzący pamiętniki mają o aż 23% mniejsze ryzyko demencji. Oznacza to, że nie trzeba jakichś niezwykłych czynności, aby chronić nasz mózg przed chorobami neurodegeneracyjnymi. Dobrze mieć po prostu pasję!
A jeśli senior jej nie ma to doskonały powód, by ją znaleźć i rozwijać na emeryturze. Nauka nowych umiejętności stymuluje różne obszary mózgu, gra na instrumencie wymaga jednoczesnej koordynacji, pamięci i zdolności percepcyjnych. A pisanie poezji czy prozy nie tylko stymuluje mózg do pracy, ale również rozwija kreatywność, prowadzi do ekspresji twórczej i sprawia dużo radości. I o to właśnie chodzi!
Kontakty społeczne kluczem do zdrowia mózgu
Dla mózgu doskonałym ćwiczeniem są interakcje społeczne. Wspólne angażowanie się w aktywności poznawcze, takie jak gry czy dyskusje, może być bardziej motywujące i przynosić dodatkowe korzyści społeczne.
Naukowcy pod kierunkiem badaczy z Uniwersytetu Oksfordzkiego stworzyli listę 11 czynników ryzyka demencji. Wśród nich znajduje się samotne mieszkanie. Stąd wniosek, że kontakty społeczne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania pracy mózgu. Izolacja społeczna i samotność mogą zwiększać ryzyko demencji.
Dodatkowo, wspólny trening umysłu wpływa na lepsze samopoczucie i zadowolenie z życia. Aktywność społeczna, taka jak spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi, uczestnictwo w Klubach Seniora, organizacjach czy grupach wsparcia, ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze. Świetne rezultaty daje angażowanie się w wolontariat – senior nie tylko pomaga innym, ale również ma poczucie celu i przynależności, co ma korzystny wpływ na zdrowie mózgu.
Gaming, wirtualna rzeczywistość, nowe technologie i aplikacje stymulujące pracę umysłu
W dzisiejszych czasach istnieje wiele programów i aplikacji zaprojektowanych specjalnie do treningu umysłu. Aplikacje te oferują szereg zadań mających na celu poprawę różnych funkcji poznawczych, od pamięci po szybkość reakcji. Regularne korzystanie z tych narzędzi przynosi wiele korzyści dla zdrowia mózgu.
W ostatnich latach zauważalny jest wzrost zainteresowania nowymi technologiami i grami komputerowymi jako narzędziami wspierającymi pracę umysłu seniorów. Technologia może nie tylko dostarczać rozrywki, ale również stymulować umysł, poprawiać pamięć, koncentrację oraz koordynację ruchową.
Z każdym dniem powstaje coraz więcej platform edukacyjnych umożliwiających seniorom kontynuowanie nauki w dowolnym tempie i miejscu. Każdy może przystąpić do kursu online lub pobrać aplikację do treningu umysłu. Wiele z nich jest bezpłatnych. A gry wykorzystujące wirtualną rzeczywistość, jak również konsole do gier z czujnikami ruchu, mogą zachęcać też do aktywności fizycznej.
Przeczytaj także: „Wejście w świat wirtualnych przygód wiąże się z koniecznością przełamania stereotypowego myślenia o roli osób starszych w cyberkulturze” [Srebrny wywiad]
Aktywny i zdrowy styl życia – podstawa pomyślnego starzenia
Właściwie powinnam od tego zacząć: profilaktyka demencji zaczyna się od zdrowego stylu życia. Niby oczywiste, ale… Dobrze zbilansowana dieta, dużo ruchu i optymizmu – to recepta na pomyślną starość. Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie czy ćwiczenia tai chi, poprawiają krążenie krwi i dotleniają mózg. Równie ważny jest pozytywny nastrój i unikanie stresu, który może negatywnie wpływać na funkcje poznawcze. I oczywiście jak najmniej przetworzonej żywności.
Zdaniem prof. Lin Lu z Uniwersytetu Pekińskiego w Pekinie poprzez zdrowy tryb życia można powstrzymać aż 40 proc. nowych przypadków zachorowań na choroby neurodegeneracyjne. Niebagatelny wpływ ma na to postawa aktywna i dbanie o zdrowie poprzez odrzucenie używek, czy redukcję masy ciała.
Warto zatem promować nie tylko zdrowy tryb życia, ale również kontrolę chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Regularne wizyty u lekarza, monitorowanie stanu zdrowia i stosowanie się do zaleceń medycznych są kluczowe. Choroby przewlekłe mogą negatywnie wpływać na funkcje poznawcze, dlatego ich kontrola jest niezbędna w profilaktyce demencji.
W kontekście profilaktyki chorób otępiennych nie można również zapominać o znaczeniu edukacji. Informowanie społeczeństwa o czynnikach ryzyka, objawach i możliwościach zapobiegania demencji może pomóc w wczesnym wykrywaniu i skuteczniejszym zarządzaniu tą chorobą. Wspieranie seniorów w ich dążeniach do zdrowego i aktywnego życia powinno być priorytetem dla rodzin, społeczności i systemów opieki zdrowotnej.
Podsumowanie
Demencja, pogarszająca funkcje poznawcze, jest dużym wyzwaniem zdrowotnym. Regularne ćwiczenia pamięci, pasje i hobby, takie jak czytanie czy gra na instrumentach, oraz aktywne kontakty społeczne mogą zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Nowoczesne technologie i aplikacje do treningu umysłu również wspierają zdrowie mózgu. To wszystko poparte zdrowym stylem życia, zbilansowaną dietą, aktywnością fizyczną oraz kontrolą jest kluczowe w profilaktyce demencji.
Jeśli interesuje Cię ten temat dołącz do szkolenia online Aktywizacja poznawcza. Jak stymulować umysł w wieku senioralnym, by zdobyć nie tylko wiedzę na temat tego jak wspierać seniorów, ale także otrzymasz praktyczne wskazówki dotyczące skutecznych metod stymulacji umysłowej. Dostaniesz konkretne przykłady ćwiczeń i aktywności, które mogą być stosowane w pracy z seniorami oraz dowiesz się, jak dostosować je do indywidualnych potrzeb i preferencji każdej osoby starszej.
