Jak aktywizować osoby starsze, by chętnie korzystały z zajęć i rozwijały swoje pasje? Każda osoba pracująca z seniorami zadaje sobie takie pytanie. Jedną z najbardziej lubianych form aktywizacji są zajęcia kreatywne, podczas których podopieczni mogą nie tylko doskonalić swoje sprawności manualne, ale również dobrze się bawić. Jeśli i Ty szukasz inspiracji do zajęć, poznaj 3 najlepsze pomysły na zaangażowanie osób starszych w zajęcia kreatywne.
Aktywizacja osób starszych
Nie sposób wymienić wszystkich korzyści wynikających z uczestnictwa seniorów w zajęciach aktywizacyjnych. Tego rodzaju działania mają na celu podnieść jakość życia i dać możliwość rozwoju. Nie ulega bowiem wątpliwości fakt, że bierność ma bardzo destrukcyjny wpływ na psychikę i zdrowie polskich emerytów. Są to jednak osoby, które mają już swoje doświadczenia, upodobania oraz nawyki. Praca z nimi jest więc dużym wyzwaniem, ale też daje wiele satysfakcji. Jak je skutecznie aktywizować? Przede wszystkim należy zacząć od zastosowania się do sprawdzonych zasad pracy i wykorzystać najciekawsze formy pracy.
Najważniejsze zasady zajęć kreatywnych dla seniorów
- Wycisz się wewnętrznie.
- Zostaw problemy i troski za drzwiami.
- Otwórz się na twórczość.
- Nie bój się eksperymentować.
- Nie dbaj o efekt.
- Ciesz się procesem tworzenia.
Najważniejsze zasady zajęć kreatywnych dla animatorów i terapeutów
- Zadbaj o bezpieczeństwo seniora.
- Proponuj zadania zgodnie z możliwościami seniora.
- Poznaj i rozwijaj zainteresowania podopiecznego.
- Pomagaj, ale nie wyręczaj!
- Pytaj, proponuj, inspiruj.
Zajęcia kreatywne dla seniorów. Przykłady + materiały
Seniorzy z reguły lubią zajęcia kreatywne. Niejednokrotnie sami podkreślają, że wcześniej nie mieli okazji ani czasu, by oddać się tego typu przyjemności. Zadaniem każdego animatora i terapeuty jest zatem stworzenie możliwości spróbowania tego typu aktywności. Uczestnictwo osób starszych w takich zajęciach stanie się przyjemnością, jeśli propozycje dane uczestnikom będą odpowiednie do możliwości, potrzeb i zainteresowań srebrnego pokolenia. Zajęcia kreatywne muszą być konkretnie zaplanowane i przeprowadzone zawsze z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb zarówno jednostek, jak i całej grupy. Oto 3 propozycje zajęć kreatywnych, które zawsze się sprawdzają.
Malowanie inaczej
Malowanie i rysowanie kojarzy się seniorom z posiadaniem talentu plastycznego i zdolnościami artystycznymi. Nic bardziej mylnego! Zaproponuj osobie starszej malowanie bez pędzli, ale np. za pomocą patyczków, wacików kosmetycznych, stempli czy pieczątek. Dobrym pomysłem jest również zachęcanie do malowania palcami. Pobudza się w ten sposób hormon szczęścia, a doznania sensoryczne podczas maczania dłoni w farbie sprawiają dziecięcą radość. Zachęcaj do zabawy, przypominaj, że ważniejszy niż efekt jest sam proces. To właśnie ten moment, kiedy mogą się otworzyć na twórczość, ale też zajrzeć we własne wnętrze i tam odnaleźć inspirację. Na tym właśnie polega istota aktywizacji osób starszych – na otwartości na nowe działania i doznania wewnętrzne oraz zewnętrzne.
Przykład zajęć
Obraz Drzewo życia. Maczając palce w farbie, odciskaj je na kartce. Stwórz w ten sposób całą wielobarwną koronę drzewa. Podobnie zrób z ziemią u korzeni. Baw się kolorami, nie bój się kontrastów i nietypowych połączeń barw.
Pobudzanie wszystkich zmysłów
Smak, zapach, dotyk, słuch, wzrok – z upływem lat wszystkie zmysły człowieka ulegają osłabieniu. Warto robić wszystko, aby temu przeciwdziałać. Jednym ze sposobów na aktywizowanie seniorów poprzez pobudzanie zmysłów jest sensoplastyka. Ta forma arteterapii zajmie osobę starszą na dłuższy czas, pozwoli jej wyciszyć się i zaangażować. Niewątpliwą zaletą sensoplastyki jest również fakt, że do pracy tą metodą nie są potrzebne specjalnie zakupione produkty. Wystarczy zainspirować się tym, co mamy pod ręką i w kuchni. I najważniejsze: nie bój się bałaganu. Zrobienie go to dla seniorów też niezła frajda!
Przykład zajęć
Dzień kawy. Zaparz ulubioną kawę i poczekaj aż napar ostygnie. Maczaj w nim pędzel i pokryj szkic filiżanki. Po wyschnięciu ponownie pokryj rysunek – tyko w niektórych częściach. Powtórz cieniowanie jeszcze raz. Wylej kilka kropek kawy na rysunek. Pod filiżanką zrób napis z ziarenek kawy „KAWA”. Na spodku przyklej laskę cynamonu i anyżu.
Dekoracje do domu
Ważne, aby seniorzy mieli poczucie, że to co robią ma sens i jest potrzebne. Z tego powodu dużą popularnością cieszy się tworzenie dekoracji i ozdób. Osoby starsze chętnie się nimi dzielą z bliskimi, np. ofiarowując je jako prezent. Ręcznie robiony upominek będzie sprawiał dużą satysfakcję seniorowi, a dla osoby ofiarowanej będzie miłą niespodzianką. Praca manualna to również doskonała okazja do stymulacji rąk poprzez dotyk różnych materiałów i faktur. Taka aktywizacja seniorów z pewnością zmotywuje do dalszych działań. Jeśli osoba starsza nigdy tego nie robiła, warto wykorzystać gotowe materiały do pracy z seniorami do druku. Takie karty pracy do zajęć (pdf) ułatwią pracę nie tylko podopiecznym, ale również wszystkim opiekunom i animatorom.
Przykład zajęć
Sowa z filcu. Odbij przez kalkę wszystkie elementy sowy, wytnij i przerysuj je na arkuszach filcowych. Poukładaj odpowiednio na sobie, aby utworzyły wielowarstwowy obrazek sowy. Do wykonania oczu możesz wykorzystać duże guziki.
Wszystkie przedstawione tu propozycje i materiały pochodzą z publikacji „Zajęcia kreatywne dla seniorów. Teczka inspiracji do zajęć do pracy międzypokoleniowej i indywidualnej seniorów”, którą znajdziesz w naszym pakiecie aktywizacyjnym.
Ostatnie wpisy
- 3 mity o starzeniu się mózgu. Rozpraw się z nimi raz na zawsze!
- Niepokojący raport „Zjawisko dziadurzenia z perspektywy osób starszych”
- „Mamy wiele do zrobienia w kwestii systemowego planowania i organizowania opieki”. Wywiad
- Czy dziadurzenia można się „oduczyć”? Zacznijmy od edukacji
- Zajęcia sensoryczne dla seniorów. Poznaj 3 zaskakujące pomysły!
